Telegram güvenli mi? Şifreleme, Gizlilik ve Risk Rehberi

Yaklaşık bir milyar kullanıcıya ulaşan ve gizlilik konusundaki ünüyle dikkat çeken Telegram, günümüzde güvenli iletişim arayanların başlıca tercihleri arasında yer alıyor. Ancak yine de şu soru akılları kurcalıyor: Telegram gerçekten güvenli mi?

Telegram, gizli sohbet özelliğiyle uçtan uca şifreleme sunuyor. Fakat standart sohbetler ve herkese açık kanallar, aynı güvenlik seviyesini sağlamıyor. Özellikle metadata (üst veri) kullanımı, veri saklama yöntemleri ve genel güvenlik politikaları gibi konular uygulamanın ne kadar güvenilir olduğunu sorgulamak için daha yakından incelenmeyi hak ediyor.

Bu yazıda, Telegram’ın güçlü yönlerini, gizlilik açıklarını ve sunduğu güvenlik özelliklerinden nasıl en iyi şekilde faydalanabileceğinizi detaylı şekilde ele alacağız. Telegram’ı halihazırda kullanıyor olsanız da diğer mesajlaşma uygulamalarıyla karşılaştırmak istiyor olsanız da bu rehber size daha bilinçli kararlar almanızda yardımcı olacak.

Telegram Nedir ve Nasıl Çalışır?

Telegram, bulut tabanlı bir mesajlaşma uygulamasıdır. Kullanıcılar metin, sesli ve görüntülü mesajlar gönderebilir, herkese açık kanallara katılabilir ve 200.000 kişiye kadar grup oluşturabilirler. Telegram, standart sohbetler ve herkese açık güncellemeler sunmasının yanı sıra, gizli konuşmalar için uçtan uca şifrelemeye sahip gizli sohbetler de içerir.

Uygulama birden fazla cihazda senkronize çalışır ve dosya paylaşımı, bot desteği gibi işlevlerle hem grup sohbetleri hem de birebir konuşmalar için oldukça esnek bir kullanım sunar.

Telegram’ı Diğer Mesajlaşma Uygulamalarından Ayıran Ne?

Telegram sadece mesajlaşma uygulaması değil; sınırsız aboneye sahip olabilen yayın grupları ve herkese açık kanallar aracılığıyla haber paylaşımı yapmak ve topluluklar oluşturmak için de güçlü bir platformdur. Özellikle yoğun sansür uygulanan ülkelerde, bu kanallar insanların birbirleriyle bağlantıda kalmasını ve güncel bilgiye ulaşmasını sağlıyor.

Telegram’ın diğer mesajlaşma uygulamalarından ayrıldığı bir diğer önemli konu da gizlilik konusundaki yaklaşımı. Örneğin, Signal gibi uygulamalarda tüm sohbetlerde uçtan uca şifreleme otomatik olarak sunulurken, Telegram’da bu özellik sadece gizli sohbetlerde sağlanıyor ve manuel olarak etkinleştirilmesi gerekiyor.

Telegram, standart sohbetlerde mesajları gönderim sırasında şifreliyor ancak ardından bu mesajlar Telegram sunucularında saklanıyor. Böylece farklı cihazlarda aynı sohbetlere erişilebiliyorsunuz.

Ayrıca Telegram’ın şirket yapısı da dikkat çekici. Uygulamanın operasyon merkezi Dubai’de bulunuyor ancak şirket yasal olarak Britanya Virjin Adaları’na kayıtlı ve çeşitli paravan şirketler aracılığıyla faaliyet gösteriyor. Bu yapı, devlet denetiminden kaçınmayı kolaylaştırsa da verilerin nasıl işlendiği ve saklandığı konusunda şeffaflığı azaltabiliyor.

Telegram’ın öne çıkan diğer özellikleri arasında: Botlar sayesinde sohbetlere ödeme veya otomatik işlemler gibi işlevler ekleyebilme, tüm cihazlar arasında mesajların senkronize edilebilmesini sağlayan bulut tabanlı depolama sistemi gibi kullanım kolaylığı sağlayan avantajlar yer alıyor.

Telegram Şifreli mi?

Şifreleme, herhangi bir mesajlaşma uygulamasının en kritik unsurlarından biridir ve Telegram, sohbetlerinizi korumak için kendi sistemini kullanır. Standart sohbetler yalnızca gönderim sırasında şifrelenirken, tam gizlilik sağlayan uçtan uca şifreleme yalnızca gizli sohbetlerde mevcuttur. Bu da Telegram’daki güvenlik seviyenizin uygulamayı nasıl kullandığınıza bağlı olduğunu gösterir.

Telegram Hangi Şifreleme Yöntemlerini Kullanıyor?

Telegram, sohbet güvenliğini sağlamak için MTProto adını verdiği kendi özel şifreleme protokolünü kullanır. Bu protokol, mobil mesajlaşmayı korumak amacıyla farklı şifreleme yöntemlerinin bir kombinasyonu olarak tasarlanmıştır. MTProto şunları içerir:

• AES-256 bit şifreleme: Mesajları okunamayacak şekilde karıştırır. Böylece mesajlarınız araya giren biri tarafından ele geçirilemez ve gizli kalır.
• RSA-2048 şifreleme: Mesajların açılması için gerekli olan anahtarların paylaşım sürecini korur ve görüşmelere ek bir güvenlik katmanı sağlar.
• Diffie-Hellman anahtar değişimi: Güvenliği artırmak için anahtarların açık şekilde paylaşılması yerine, iletişim sırasında gizlice oluşturulmasını sağlar.

Bu sistem özellikle gizli sohbetler için yüksek gizlilik sağlar; çünkü bu sohbetlerde uçtan uca şifreleme tam anlamıyla uygulanır.

Ancak, Telegram’daki standart sohbetler, yalnızca mesaj gönderilirken şifrelenir. Sonrasında bu mesajlar Telegram sunucularında süresiz olarak saklanır. Ayrıca MTProto protokolü tamamen açık kaynaklı olmadığı için, bağımsız güvenlik uzmanları bu sistemin açıklıklarını tam anlamıyla inceleyemez.

Telegram Varsayılan Olarak Uçtan Uca Şifreleme Sunuyor mu?

Hayır, Telegram varsayılan olarak uçtan uca şifreleme sunmaz. Bu güçlü koruma yalnızca gizli sohbetlerde sağlanır ve bu özelliği manuel olarak etkinleştirmeniz gerekir.

Telegram’daki standart sohbetler, yalnızca mesaj gönderimi sırasında şifrelenir. Ancak bu mesajlar, daha sonra Telegram’ın sunucularında saklanır. Bu yapı sayesinde sohbetlerinize tüm cihazlarınızdan erişebilirsiniz; fakat bu mesajlar, gizli sohbetlerdeki kadar özel veya güvenli değildir. Bu nedenle, Telegram’ı kullanırken gizlilik seviyesi tamamen sizin hangi sohbet türünü tercih ettiğinize bağlıdır.

Telegram Veri veya Meta Veri Topluyor mu?

Herhangi bir mesajlaşma uygulamasını kullanırken, hangi verilerin toplandığını ve bunların nasıl saklandığını bilmek oldukça önemlidir. Telegram, gizlilik ve güvenlik konusunda çeşitli sözler verse de sizin ve uygulama içindeki etkinliklerinizle ilgili bazı bilgileri toplar ve saklar.

Telegram’ın bulut tabanlı yapısı, sohbetlerinizi tüm cihazlarınızda senkronize etmenizi kolaylaştırır. Ancak bu aynı zamanda verilerinizin Telegram’ın sunucularında depolanması anlamına da gelir. Bu yüzden, Telegram’ın hangi verileri topladığını ve bu verileri ne kadar süre sakladığını bilmek, uygulamayı kullandığınızda gerçekte ne kadar gizlilik elde ettiğinizi anlamanıza yardımcı olur.

Telegram Bilgilerinizi Ne Kadar Süreyle Saklıyor?

Telegram; IP adresiniz, cihaz bilgileriniz, bağlantı geçmişiniz ve uygulama içi etkinlik geçmişiniz gibi verileri 12 aya kadar saklayabilir. Şirket, bu bilgileri teknik nedenlerle tutması gerektiğini belirtiyor. Ayrıca, yasal bir zorunluluk durumunda bu verileri resmî makamlarla paylaşabileceğini de açıkça ifade ediyor.

Bu veri saklama yöntemi, Telegram’ın farklı cihazlar arasında sorunsuz çalışmasını sağlamak için gereklidir ancak aynı zamanda meta verilerinizin tamamen gizli olmadığı anlamına gelir. Meta verilerin gizlilik risklerini daha iyi anlamak için metadata takibi hakkındaki bu makaleye göz atabilirsiniz.

Telegram Hakkımda Neleri Biliyor?

Telegram’a kaydolurken gerçek telefon numaranızı vermeniz gerekir. Uygulama bu numarayı hesabınızı doğrulamak için kullanır. Bunun dışında, IP adresiniz, kullandığınız cihaz bilgileri, kullanıcı adınız ve rehberinizdeki kişiler gibi verilere de erişebilir.

Telegram, gizli sohbetlerde mesaj içeriklerini sunucularında saklamaz. Ancak bulut tabanlı sohbetlerde, yani uçtan uca şifrelenmeyen normal sohbetlerde, tüm mesajlar Telegram’ın sunucularında depolanır.

Telegram ile İlgili Başlıca Güvenlik Endişeleri Neler?

Telegram, özellikle gizliliğe önem veren kullanıcılar için cazip özellikler sunsa da tamamen risksiz bir uygulama değildir. Uygulamanın şifreleme sistemi, sunucularının güvenliği ve genel veri yönetimi gibi konularda bazı önemli soru işaretleri bulunmaktadır. Bazı kullanıcılar için bu güvenlik açıkları, Telegram’ı tercih etmeme sebebi olabilir. Özellikle daha güçlü güvenlik önlemleri sunan mesajlaşma uygulamalarıyla kıyaslandığında, Telegram bazı yönleriyle geride kalmaktadır.

İşte Telegram hakkındaki en dikkat çekici güvenlik sorunları:

Uçtan Uca Şifrelemenin Varsayılan Olmaması

Telegram’ın güvenliğiyle ilgili en büyük endişelerden biri, uçtan uca şifrelemenin yalnızca manuel olarak başlatılan gizli sohbetlerde sunulmasıdır. Telegram’daki standart sohbetler, grup konuşmaları ve herkese açık kanallardaki mesajlar, yalnızca iletim sırasında şifrelenir. Ancak bu mesajlar daha sonra Telegram’ın sunucularında saklanır. Bu da mesajlarınızın tam anlamıyla gizli olmadığını gösterir.

Sunucu Tarafında Kapalı Kaynak Kod Yapısı

Telegram’ın bir diğer güvenlik endişesi ise sunucu tarafı kodlarının kapalı kaynaklı olmasıdır.

Bu durum, bağımsız güvenlik araştırmacılarının sistemi inceleyip olası açıkları tespit etmesini zorlaştırır. Signal gibi tamamen açık kaynak kod kullanan uygulamaların aksine, Telegram’ın bu tercihi şeffaflık ve güvenlik konusunda soru işaretleri yaratmaktadır. Gizliliğe önem veren kullanıcılar için bu tür bir şeffaflık eksikliği endişe verici olabilir.

MTProto Protokolündeki Güvenlik Açıkları

Telegram, sohbet güvenliğini sağlamak için kendi geliştirdiği MTProto şifreleme protokolünü kullanır. Bu protokol her ne kadar güvenli iletişim amacıyla tasarlanmış olsa da bilgi güvenliği araştırmalarında MTProto’nun ilk sürümlerinde bazı ciddi açıklar tespit edildi. Bu açıklar, kötü niyetli kişilerin sistemi daha kolay aşabilmesine olanak tanıyabilecek türdendi.

Telegram, zamanla bu sorunların büyük bölümünü gidermek için protokolü güncelledi. Ancak MTProto hâlâ tamamen açık kaynaklı olmadığı için, dışarıdan uzmanların protokolü derinlemesine inceleyip ne kadar güvenli olduğunu kesin olarak söylemesi zor. Bu durum, özellikle gizliliğe önem veren kullanıcılar ve güvenlik uzmanları açısından endişe yaratıyor.

Kimlik Avı (Phishing) Tehlikesi

Telegram kullanırken karşılaşabileceğiniz önemli tehditlerden biri de oltalama (phishing) saldırılarıdır. Özellikle herkese açık gruplarda ve kanallarda, saldırganlar zararlı bağlantılar yayabilir.

Bu bağlantılar, güvenilir gibi görünse de tıklanması halinde dolandırıcılık, kötü amaçlı yazılımlar ve kişisel bilgilerinizi riske atacak veri hırsızlıklarına yol açabilir. Bu durum yalnızca Telegram’a özgü değil; birçok platformda yaşanabilir. Ancak Telegram gibi büyük ve açık toplulukların bulunduğu bir uygulamada, phishing saldırılarına karşı ekstra dikkatli olmak gerekir.

Telegram Hacklenebilir veya Takip Edilebilir mi?

Telegram’ın güvenlik önlemleri, sıradan kişilerin mesajlarınıza erişmesini zorlaştırır. Ancak bu, platformun tamamen hacklenemez olduğu anlamına gelmez. Telegram, geçmişte birkaç kez veri sızıntısı yaşadı. Ayrıca, uygulamanın sunucu tarafı yazılımı kapalı kaynaklı olduğu için, güvenlik araştırmacıları sistemdeki açıkları tam olarak inceleyemez.

Telegram’daki normal sohbetler, sunucularda saklandığı için, yasal bir gerekçe oluştuğu takdirde yetkililer bu mesajlara erişim talep edebilir.

Buna ek olarak, Telegram’a kaydolurken gerçek telefon numaranızı vermek zorundasınız. Bu da biri verilerinize ulaştığında hesabınızı kimliğinizle eşleştirmesini kolaylaştırabilir. Bu, doğrudan hükümet takibi olmasa bile, gizlilik konusunda dikkat edilmesi gereken önemli bir detaydır.

Bu tür durumlara karşı alınabilecek en etkili önlemlerden biri, Telegram kullanırken güvenilir bir VPN (örneğin ExpressVPN) tercih etmektir. VPN, tüm internet trafiğinizi şifreler ve IP adresinizin izlenmesini engelleyerek gizliliğinizi büyük ölçüde artırır.

Telegram Neden Tartışmalı Bir Uygulama Olarak Görülüyor?

Telegram’ın popülerliği sadece gizlilik özelliklerinden değil, aynı zamanda dünyanın farklı bölgelerindeki kullanım şeklinden de kaynaklanıyor. Özellikle yoğun sansür uygulanan ülkelerde, insanlar Telegram’ı haber paylaşmak ve protesto organizasyonları yapmak için bir araç olarak kullanıyor.

Ancak aynı zamanda, Telegram ciddi tartışmaların da merkezinde yer alıyor. Özellikle Ağustos 2024’te, firmanın CEO’su olan Pavel Durov’un Fransa’da tutuklanması sonrasında uygulama yoğun eleştirilere maruz kaldı. Durov hakkında yöneltilen suçlamalar arasında: Çocuk istismarı içeriğinin yayılmasına ortaklık, uyuşturucu ticareti, dolandırıcılık gibi ciddi iddialar yer aldı. Tüm bu suçlamalar, Telegram’ın içerik denetimi yapmamasıyla doğrudan ilişkilendirildi.

Pavel Durov daha sonra kefaletle serbest bırakıldı ancak dava süreci hâlâ devam ediyor. Bu gelişmeler, Telegram’ın yasa dışı faaliyetlerin yayılmasına nasıl olanak sağladığı konusundaki tartışmaları yeniden alevlendirdi.

Telegram’ı Daha Güvenli Kullanmanın Yolları

Telegram, sunduğu özellikler sayesinde birçok kullanıcı için cazip bir platform olsa da beraberinde bazı gizlilik ve güvenlik riskleri getirir. Ancak bu riskleri azaltmak için alabileceğiniz etkili önlemler var. İşte Telegram'ı daha güvenli kullanmak için uygulayabileceğiniz temel adımlar:

1. İki Aşamalı Doğrulama (2FA) Ayarlayın

İki aşamalı doğrulama, Telegram hesabınıza ekstra bir güvenlik katmanı ekler. Şifrenizi bilen biri bile, bu ikinci kod olmadan hesabınıza erişemez.

1. Telegram uygulamasında, sağ alt köşedeki Ayarlar sekmesine dokunun.
   
2. Gizlilik ve Güvenlik menüsüne gidin.
   
3. İki Aşamalı Doğrulama seçeneğine dokunun.
   
4. Ek Parola Belirle adımında belirtilen şekilde bir parola belirleyin.
    

Büyük ve küçük harfler, sayılar ve sembollerden oluşan güçlü bir parola seçin.

Bu parolayı güvenli bir yerde saklamayı unutmayın — örneğin, benzersiz parolalar oluşturup güvenli bir şekilde saklamanızı sağlayan ExpressVPN Keys gibi bir parola yöneticisi kullanabilirsiniz.

2. VPN Kullanın

VPN, IP adresinizi gizler ve tüm internet trafiğinizi şifreler. Böylece Telegram ya da başka bir uygulamadaki etkinliklerinizin izlenmesi veya dinlenmesi çok daha zor hale gelir.

ExpressVPN, özellikle açık Wi-Fi ağlarında Telegram kullanırken gizliliğinizi artırmak için etkili bir çözümdür. Ayrıca içerdiği Gelişmiş Koruma araçları, Telegram’da sıkça karşılaşılan phishing (oltalama) bağlantılarına karşı da ek güvenlik sağlar.

3. Gizlilik Ayarlarınızı Düzenleyin

Telegram, kişisel bilgilerinizi kimlerin görebileceğini sizin belirlemenize olanak tanır.

1. Ayarlar menüsüne gidin.
   
2. Gizlilik ve Güvenlik sekmesine dokunun. Bu bölümde telefon numarası, profil fotoğrafı, son görülme zamanı gibi bilgilerinizi kimlerin görebileceğini kontrol edebilirsiniz. Bu alanları "Herkes" yerine "Kişilerim" olarak ayarlamak, bilgilerinizin daha gizli kalmasını sağlar.
   

4. Uygulamayı Güncel Tutun

Telegram’ın en güncel sürümünü kullanmak, güvenlik açıklarını kapatan yamalara sahip olmanızı sağlar. Çünkü birçok siber saldırı, eski ve savunmasız sürümler üzerinden gerçekleşir.

Otomatik güncellemeleri etkinleştirmenizi öneririz. Bu mümkün değilse, App Store ya da Google Play’e girip Telegram’ı arayın ve “Güncelle” butonu görünüyorsa mutlaka güncelleyin.

5. Daha Fazla Gizlilik İçin Gizli Sohbetleri Kullanın

Gizli sohbetler, Telegram’ın sunduğu uçtan uca şifrelenmiş mesajlaşma sistemidir. Bu sohbetler, başka kimse tarafından okunamaz ve Telegram’ın sunucularında saklanmaz. Gizli sohbet başlatmak için:

1. Sohbet başlatmak istediğiniz kişiyle konuşmayı açın ve üstte yer alan kişi adına dokunun.
   
2. Açılan menüden Daha Fazla seçeneğine dokunun.
   
3. Gizli Sohbet Başlat seçeneğine tıklayın.
   

Not: Bu sohbetler Telegram’ın bulut sistemine kaydedilmez ve mesajlar başkalarına iletilemez. Ancak, karşı tarafın ekran görüntüsü alabileceğini unutmayın. Yani %100 gizlilik garantisi olmasa da oldukça yüksek bir koruma sağlar.

6. Bağlantılara ve Phishing (Oltalama) Saldırılarına Dikkat Edin

Phishing (oltalama) saldırıları, hem herkese açık gruplarda hem de bireysel mesajlarda karşınıza çıkabilir. Tanımadığınız kişilerden gelen bağlantılara asla tıklamayın ve bağlantıların gerçekliğinden emin olmadan işlem yapmayın. Phishing bağlantılarını tanımanın yollarını öğrenmek, dijital güvenliğiniz için önemli bir fark yaratır. İşte phishing (oltalama) bağlantılarınız tespit etmenin bazı kolay yöntemleri:

7. Sohbetlerde Kişisel Bilgilerinizi Paylaşmayın

Ev adresi, telefon numarası veya finansal bilgiler gibi kişisel verilerinizi paylaşmaktan kaçının, özellikle büyük gruplarda veya herkese açık kanallarda. Telegram bazı gizlilik araçları sunsa da paylaştığınız bilgilere dikkat etmek sizin sorumluluğunuzdadır. Göndermeden önce iki kez düşünün; çünkü bir kez paylaştığınızda, bu bilgileri kimin göreceğini kontrol edemezsiniz.

Telegram, Diğer Güvenli Mesajlaşma Uygulamalarıyla Karşılaştırıldığında Nasıl Bir Performans Sergiliyor?

Telegram, birçok popüler uygulamaya kıyasla gizliliğe daha fazla önem verdiği şeklinde bir ün kazanmış olsa da piyasadaki tek güvenli mesajlaşma platformu değil. Signal, Wickr ve WhatsApp gibi diğer uygulamalar da güçlü şifreleme sistemleri sunarak, kullanıcıların mesajlarını korumayı vaat ediyor.

Telegram’a En İyi Alternatifler Nelerdir?

Signal

Signal, her mesajda varsayılan olarak uçtan uca şifreleme kullandığı için en güvenli mesajlaşma uygulamalarından biri olarak kabul edilir. Ayrıca, mesajın kimden geldiğini gizleyen “Sealed Sender”, kaybolan mesajlar, fotoğraflarda yüz bulanıklaştırma ve PIN koruması gibi ek gizlilik özellikleri de sunar.

Telegram’dan farklı olarak Signal, tamamen açık kaynak kodludur ve kâr amacı gütmeyen bir kuruluş tarafından yönetilir. Bu sayede güvenlik uzmanları uygulamanın kodlarını özgürce inceleyebilir. Signal ayrıca reklam göstermez, sizi takip etmez ve yalnızca telefon numaranızı toplar.

Telegram ile Signal arasındaki farkları detaylı şekilde öğrenmek istiyorsanız ExpressVPN’in kapsamlı rehberi size bu konuda yol gösterebilir.

Wickr

Wickr, tüm mesajlarda uçtan uca şifreleme sunan bir başka güvenli mesajlaşma uygulamasıdır. Mesajları otomatik olarak silinecek şekilde ayarlama, gönderilen içeriklerden konum verilerini kaldırma ve üçüncü parti klavyeleri engelleme gibi gelişmiş gizlilik özelliklerine sahiptir.

Telegram, Signal ve WhatsApp’tan farklı olarak Wickr daha çok kurumsal kullanıcıları hedefler. Amazon bünyesinde faaliyet gösteren uygulama, küçük ekipler için sınırlı süreli ücretsiz bir plan sunsa da genellikle ücretli bir hizmettir.

WhatsApp

WhatsApp, tüm mesajlar, aramalar ve medya dosyaları için varsayılan olarak uçtan uca şifreleme kullanan en popüler mesajlaşma uygulamalarından biridir. Bu da yalnızca sizin ve konuştuğunuz kişinin mesaj içeriğini görebileceği anlamına gelir.

Ancak WhatsApp, Meta’ya (eski adıyla Facebook) ait bir uygulamadır. Bu nedenle, bazı kullanıcılar Meta’nın kullanıcı verilerini nasıl topladığı ve işlediği konusundaki endişeleri nedeniyle WhatsApp’tan uzak durmayı tercih etmektedir.